«Απόλαυσα την ελευθερία που είχαμε σε αυτό το μάθημα», σχολίασε ένας φοιτητής στις αξιολογήσεις στο τέλος του εξαμήνου για το μάθημα του Άρθουρ Αντωνόπουλου με θέμα τα Ηθικά, Νομικά και Επαγγελματικά Ζητήματα στην Κλινική Ψυχολογία, και πρόσθεσε, «ο καθηγητής είχε τον πλήρη έλεγχο.»
Σε πρώτη ματιά, το σχόλιο του φοιτητή για την ελευθερία και τον έλεγχο μπορεί να φαίνεται ως αντίφαση. Ωστόσο, για όσους παρακολούθησαν το μάθημα του Άρθουρ, συνοψίζει απόλυτα αυτό που έκανε το μάθημα τόσο αποτελεσματικό. Ενώ η δομή του μαθήματος και η καθοδήγηση του Άρθουρ ήταν ξεκάθαρα καθορισμένες, οι φοιτητές ένιωθαν ενδυναμωμένοι να εξερευνήσουν ηθικά διλήμματα, να συζητήσουν επαγγελματικές προκλήσεις και να αναλογιστούν βαθιά τις δικές τους αξίες—όλα μέσα σε ένα περιβάλλον που είχε σχεδιαστεί για να ενθαρρύνει τη συμμετοχή και την προσωπική ανάπτυξη.
Ένας έμπειρος καθηγητής, δημοσιευμένος συγγραφέας και σύμβουλος ψυχικής υγείας, ο Άρθουρ υιοθετεί μια καινοτόμο προσέγγιση στη διδασκαλία της ψυχολογίας, βασισμένη στην ευελιξία και την αληθινή φροντίδα. Αντί να μεταδίδει απλώς το εκπαιδευτικό υλικό, διαμορφώνει κάθε μάθημα σύμφωνα με τις ανάγκες των φοιτητών του, δημιουργώντας έναν δυναμικό χώρο όπου η συζήτηση, η αυτοανάλυση και οι πρακτικές εφαρμογές έχουν κεντρικό ρόλο. Ίσως γι’ αυτό οι φοιτητές αξιολογούν τόσο θετικά τα μαθήματά του.
Δημιουργώντας έναν Ασφαλή Χώρο για Ηθική Εξερεύνηση
Από την πρώτη μέρα, ο Άρθουρ θέτει τον τόνο επισημαίνοντας ότι η αίθουσα του είναι ένας ασφαλής χώρος—ένας χώρος όπου οι φοιτητές μπορούν να εκφράζουν ιδέες, να αμφισβητούν τις δικές τους προθέσεις και ακόμη και να αλλάξουν γνώμη. «Όλα τα μαθήματά μου είναι ένας ασφαλής χώρος», εξηγεί. «Αυτό σημαίνει ότι οι φοιτητές μπορούν να πουν κάτι και λίγα λεπτά αργότερα να το ανακαλέσουν. Μπορούν να πουν κάτι και να το ανακαλέσουν λίγες μέρες ή ακόμα και εβδομάδες μετά.» Αυτή η διάθεση στην επανεξέταση και στη βελτίωση των προοπτικών είναι ουσιώδης σε έναν τομέα όπου η ηθική λήψη αποφάσεων σπάνια είναι άσπρο ή μαύρο.
Για να εμβαθύνουν την κατανόησή τους, ο Άρθουρ ζητά από τους φοιτητές να κρατούν ένα ημερολόγιο ηθικής, μια ιδιωτική άσκηση αυτοανάλυσης όπου καταγράφουν τα πραγματικά ηθικά διλήμματα που αντιμετωπίζουν κατά τη διάρκεια του εξαμήνου. Αυτά τα ημερολόγια δεν βαθμολογούνται ούτε αξιολογούνται, δίνοντας στους φοιτητές την ελευθερία να γράψουν ανοιχτά. Ο αντίκτυπος γίνεται εμφανής στο τέλος του μαθήματος, όταν οι φοιτητές αναλογίζονται πώς ένιωσαν ότι έχουν αναπτυχθεί από ηθική άποψη—μια ιδιαίτερα συναισθηματική στιγμή για όλους, όπως θυμάται ο ίδιος.
Εντατική Μάθηση Μέσα από Ρόλους και Πραγματικά Σενάρια
Τα μαθήματα του Άρθουρ υπερβαίνουν τη θεωρητική συζήτηση—οι φοιτητές βιώνουν ενεργά ηθικές προκλήσεις μέσα από πρακτική μάθηση. Ένα αποτελεσματικό παράδειγμα είναι η προσομοίωση ρόλων, όπου οι φοιτητές σχεδιάζουν και υποδύονται σενάρια που ζωντανεύουν τα ηθικά διλήμματα. Σε μια άσκηση για την πολιτισμική επάρκεια, οι φοιτητές εργάστηκαν σε ομάδες για να αναπτύξουν διαλόγους σε καθημερινά περιβάλλοντα—καφετέριες, μέσα μαζικής μεταφοράς ή χώρους εργασίας—εξερευνώντας ζητήματα όπως οι φυλετικές προκαταλήψεις και οι διακρίσεις. Με το να ενσαρκώνουν διαφορετικές προοπτικές, απέκτησαν μια βαθύτερη κατανόηση των ηθικών συγκρούσεων τόσο σε επαγγελματικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.
Δημιουργώντας μια Συνεργατική και Ευπροσάρμοστη Αίθουσα
Ακόμα και σε μεγαλύτερες τάξεις, ο Άρθουρ προάγει το αίσθημα της σύνδεσης και της συνεργασίας. Δίνει μεγάλη προσοχή στη δυναμική της αίθουσας, εξασφαλίζοντας ότι η ομαδική εργασία είναι παραγωγική και συμπεριληπτική. «Πρέπει να κατανοείς ποιος μπορεί να συνεργαστεί και ποιες ομάδες μπορούν να δουλέψουν μαζί», λέει. «Η κάθε τάξη δε σχηματίζει μια δεμένη κοινότητα από μόνη της, οπότε πρέπει να είσαι προσεκτικός», προσθέτει.
Η δημιουργία μιας τέτοιας κοινότητας αποτελεί συνεχή προσπάθεια σε κάθε μάθημα. Ο Άρθουρ φροντίζει να γνωρίζει το όνομα κάθε φοιτητή το συντομότερο δυνατό και να το χρησιμοποιεί όταν τους χαιρετίζει κατά την είσοδο και την έξοδο. Δείχνει με το παράδειγμα τη συμπεριφορά που επιθυμεί να δει—αναγνωρίζοντας τις προσπάθειές τους, συνδέοντας τα σχόλια που κάνουν και ευχαριστώντας τους για τη συμμετοχή τους—με στόχο τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος μάθησης βασισμένου στον αμοιβαίο σεβασμό και την ενεργή συμμετοχή. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό οδηγεί σε μια κουλτούρα όπου οι φοιτητές μιμούνται την προσέγγισή του, οικοδομώντας μια κοινότητα στην αίθουσα που στηρίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό.
Η προσοχή του επίσης του επιτρέπει να προσαρμόζει τις δραστηριότητες του μαθήματος ανάλογα με τις ανάγκες των φοιτητών, διατηρώντας τις συζητήσεις ενδιαφέρουσες και σχετικές. «Αν μια συγκεκριμένη δραστηριότητα τους εμπλέκει», λέει, «επενδύω πάνω σε αυτήν. Αν όχι, αλλάζω κατεύθυνση.» Η ίδια ευελιξία εφαρμόζεται και στις αξιολογήσεις του μαθήματος.
(Αυτή η ίδια προσοχή πιθανώς επηρεάζει και τη συγγραφή του. Το μυθιστόρημά του «Σκοτεινή Αθήνα», το πρώτο σε μια τριλογία—δημοσιευμένο στα Ελληνικά και μεταφρασμένο στα Αγγλικά—διηγείται την αναζήτηση ενός νέου δημοσιογράφου για την αποκάλυψη της αλήθειας πίσω από ένα 3000ετές μυστήριο. Το δεύτερο μέρος της σειράς αναμένεται προς το τέλος του έτους.)
Η Δύναμη της Αληθινής Φροντίδας
Περισσότερο από οποιαδήποτε συγκεκριμένη τεχνική, ο Άρθουρ πιστεύει ότι η επιτυχία της διδασκαλίας του βασίζεται σε μία αρχή: την αληθινή φροντίδα. «Νοιάζομαι για εμένα, νοιάζομαι για τους φοιτητές μου, νοιάζομαι για την κοινότητά μας», λέει. «Αν νοιάζεσαι, δεν είσαι τόσο αυστηρός. Είσαι εύπλαστος. Μπορείς να κινηθείς δεξιά και αριστερά. Και όταν οι φοιτητές το βλέπουν, είναι πιο πρόθυμοι να μάθουν.»
Το μάθημα του Άρθουρ για τα Ηθικά, Νομικά και Επαγγελματικά Ζητήματα στην Κλινική Ψυχολογία δεν είναι απλά ένα μάθημα—είναι μια εμβληματική εμπειρία στην ηθική σκέψη, την αυτοανάλυση και τη συνεργατική μάθηση. Συνδυάζοντας τη δομή με την ευελιξία, και την εμπειρία με την ενσυναίσθηση, ο Άρθουρ διασφαλίζει ότι οι φοιτητές του δεν μαθαίνουν απλώς για την ηθική—την ζουν.